Đại dịch Covid-19 có phải là ngày tàn của cổ phiếu ngành hàng không ?

Hàng loạt cổ phiếu ngành hàng không rơi tự do trong bối cảnh đại dịch Covid-19 hoành hành và Tổng thống Trump ban bố lệnh cấm bay đối với một số nước Châu Âu từ 11/3. Đây có phải ngày tàn của ngành hàng không dân dụng？

Hàng không là một ngành vận tải của tương lai do mọi người ngày càng có nhu cầu nhiều hơn đối với việc di chuyển xuyên lục địa, xuyên quốc gia trong một thế giới phẳng. Các nhà đầu tư trước giờ vẫn luôn đặt cược vào tương lai của ngành hàng không và đây là một trong những ngành phát triển nhanh trong thời gian gần đây.

Cơn bão giảm giá

Tưởng như mọi việc sẽ tiến triển thuận lợi thì từ một loại dịch bệnh mà ban đầu người ta tưởng nó không nguy hiểm giờ lại đang khiến ngành công nghiệp hàng không lao đao. Khởi phát từ Trung Quốc từ cuối tháng 12/2019, đại dịch Covid-19 đến nay đã lan rộng đến hầu hết các quốc gia và vùng lãnh thổ, hiện thế giới vẫn chưa chế tạo thành công vắc xin ngăn ngừa bệnh.

Tình hình ngày càng diễn biến phức tạp và trong giai đoạn hiện tại, tâm điểm của dịch bệnh đã dịch chuyển sang khu vực Châu Âu chứ không còn là Trung Quốc. Covid-19 đã khiến ngành hàng không thế giới chao đảo, minh chứng cụ thể là sự sụt giảm nghiêm trọng của các cổ phiếu trong ngành sản xuất máy bay như Boeing và Airbus, hay những cổ phiếu của ngành vận tải hàng không dân dụng như AAL, DAL, easyJet, JetBlue, AirChina, AirFrance…

[AAL – Cổ phiếu lớn nhất trong ngành vận tải hàng không dân dụng rớt mạnh trong vòng 1 tháng]

Chỉ trong vòng hơn 1 tháng kể từ ngày 11/2, các cổ phiếu ngành hàng không dân dụng đã giảm giá một nửa, thậm chí hơn thế. Từ Châu Mỹ đến Châu Âu rồi Châu Á, tâm lý hoảng loạn đang chi phối và các cổ phiếu bị bán tháo bất chấp quy mô doanh nghiệp lớn hay nhỏ, bất chấp kết quả kinh doanh lãi hay lỗ, bất chấp các chỉ số cơ bản xấu hay tốt.

AAL giảm hơn 50% từ vùng giá 30 USD xuống tận 13,2 USD

DAL giảm gần một nửa từ vùng giá 60 USD xuống 33,5 USD

JetBlue giảm từ vùng giá 21,5 xuống vùng 10,2 USD

EasyJet giảm từ vùng giá 1560 USD xuống 760 USD

Air China giảm từ vùng 8,3 USD xuống còn 6 USD

Air France giảm từ vùng 10 USD xuống còn 4 USD

Các cổ phiếu ngành sản xuất máy bay cũng cùng chung số phận. Hai đại gia độc quyền trong ngành là Boeing và Airbus tiếp tục nối dài chuỗi ngày giảm giá.

[Boeing rơi tự do từ vùng giá 350 xuống vùng 155 chỉ trong 1 tháng]

Rơi sốc nhất có lẽ là Boeing sau cú sốc 737 MAX hồi năm 2019 nay lại đến lượt viruscorona vùi dập, kể từ đầu tháng 2 đến nay BA giảm từ vùng giá 350 USD xuống vùng 155 USD chỉ trong vòng 1 tháng.

Airbus cũng không khá hơn là mấy khi giảm từ vùng giá 138 USD xuống vùng 69 USD trên 1 cổ phiếu.

Tốc độ bán tháo cổ phiếu nhanh và mạnh đến mức vào những ngày giao dịch của tuần trước (9 – 13/3/2020), các cổ phiếu của ngành này giảm liên tiếp trên 10% trong nhiều phiên giao dịch liên tiếp. Bất kể kết quả kinh doanh của một số doanh nghiệp đang tốt trước đó.

Vì sao cổ phiếu ngành hàng không dân dụng bị bán tháo？

Vấn đề của cổ phiếu ngành công nghiệp hàng không dân dụng là các lệnh cấm bay và nhu cầu giảm sút trong ngắn hạn do ảnh hưởng của dịch bệnh.

Các nước hoặc cấm các hành khách từ các nước vùng dịch nhập cảnh, hoặc do hành khách tự hạn chế sử dụng dịch vụ do lo ngại sự lây lan của virus khi di chuyển nhiều hoặc đến các nước có dịch mà nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ ngành vận tải hàng không.

Trong bối cảnh này, doanh nghiệp nào có số lượng nhân công lớn sẽ bị ảnh hưởng mạnh nhất bởi họ phải chi trả tiền lương cho hệ thống nhân sự khổng lồ. Bài toán nhân sự thực sự là một cơn đau đầu khi mà tất cả các doanh nghiệp vận tải hàng không đều có số lượng nhân sự rất lớn: AAL với 133.700 lao động, DAL với 91.000 lao động, Air China: 88.160, Air France: 81.527 nhân sự, JetBlue 20.000 người, easyJet 15.000 người.

Đương nhiên là trong tình thế khó khăn như vậy, các doanh nghiệp vận tải hàng không dân dụng sẽ không mua thêm máy bay mới, điều này đến lượt nó ảnh hưởng trực tiếp đến hai công ty sản xuất máy bay độc quyền trên thế giới là Boeing và Airbus và khi không có đơn hàng mới, hai công ty này cũng phải gồng gánh số tiền lương khổng lồ với Boeing là hơn 161.000 người và Airbus là 135.000 người.

Điều có thể nhìn thấy ngay trong ngắn hạn là doanh số quý I/2020 của các doanh nghiệp hàng không dân dụng sẽ giảm sút rõ rệt do lượng hành khách giảm kể từ khi dịch bệnh bùng phát ở Trung Quốc vào tháng 12/2019, cộng với khoản chi khổng lồ cho nhân viên, việc công bố báo cáo tài chính với kết quả kinh doanh không mong đợi là được dự đoán trước.

Ánh sáng nơi cuối đường hầm

Nhưng về dài hạn, nhu cầu di chuyển giữa các quốc gia và vùng lãnh thổ ngày càng tăng chứ không giảm.

[Số lượng hành khách vận tải trong ngành hàng không dân dụng tăng đều qua các năm dù cho GDP toàn cầu có sự giảm sút]

Nhìn vào biểu đồ chúng ta có thể thấy, số lượng hành khách di chuyển bằng máy bay gia tăng không ngừng qua các năm, kể cả khi GDP toàn cầu suy giảm trong năm 2016.

Bên cạnh đó, Chính phủ các nước có lẽ sẽ không khoanh tay đứng nhìn các doanh nghiệp chìm trong khủng hoảng, nhất là ngành hàng không – một trong những ngành bị ảnh hưởng nặng nề nhất do ảnh hưởng của dịch Covid-19 bên cạnh ngành du lịch. Các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp có thể sẽ sớm được triển khai để hỗ trợ các doanh nghiệp cả trong ngành sản xuất máy bay và vận tải hàng không dân dụng.

Trung Quốc và Hàn Quốc dường như đã khống chế thành công dịch bệnh khi mà số ca khỏi tăng lên nhanh chóng kèm theo đó là số người khỏi trong một ngày vượt qua số ca mắc mới, lệnh phong tỏa ở một số thành phố từng xem là trung tâm của dịch cũng từng bước được bãi bỏ là lý do chúng ta có thể tin tưởng vào giai đoạn đen tối nhất của dịch bệnh đã qua.

Cổ phiếu ngành vận tải hàng không dân dụng và sản xuất máy bay hồi phục sớm hay muộn phụ thuộc vào tình hình dịch bệnh Covid-19 sẽ được kiểm soát như thế nào. Một khi dịch bệnh được kiểm soát, các đường bay sẽ được nối lại bình thường và khi đó, ngành vận tải hàng không sẽ lại là mảnh đất màu mỡ của các nhà đầu tư.

Với quan điểm cá nhân của tôi, cổ phiếu ngành hàng không rơi tự do chỉ là do nhà đầu tư sợ hãi bởi một sự kiện ảnh hưởng trong ngắn hạn, về mặt cơ bản và lâu dài, nhà đầu tư quan tâm đến các cổ phiếu ngành hàng không giờ đây có thể mua chúng với mức giá vô cùng hợp lý.

Nhóm cổ phiếu này đang ở trong vùng quá bán và chỉ cần một động thái nhẹ của thông tin cũng có thể trở thành kíp nổ giúp giá cổ phiếu tăng nhanh chóng.

KHƯƠNG NGUYỄN