Kinh tế toàn cầu và Châu Á chuẩn bị cho thời điểm Nhà Trắng đổi chủ

Sự trở lại của ông Donald Trump với cương vị Tổng thống Mỹ đã gây ra nhiều lo ngại cho nền kinh tế toàn cầu, nhất là các khu vực châu Âu và châu Á.

Những cam kết cứng rắn của ông về việc tăng thuế nhập khẩu và thúc đẩy chính sách bảo hộ thương mại dường như đang mở ra một bức tranh kinh tế mới với những thách thức và bất ổn chưa từng có.

Cú sốc đối với kinh tế châu Âu

Châu Âu, với nền kinh tế phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ, có nguy cơ chịu tổn thất lớn trước các chính sách thuế quan của Trump. Ông Moritz Schularick, Chủ tịch Viện Kinh tế Thế giới Kiel, nhận định rằng nhiệm kỳ thứ hai của Trump có thể sẽ là “thách thức khó khăn nhất” đối với kinh tế Đức kể từ Thế chiến II. Với tuyên bố sẽ áp thuế đến 20% cho hàng nhập khẩu và 60% với hàng hóa từ Trung Quốc, viễn cảnh này không chỉ tạo sức ép cho các doanh nghiệp xuất khẩu mà còn ảnh hưởng tới quan hệ thương mại của Mỹ với đồng minh lâu năm.

Ngay lập tức, các công ty vận tải biển lớn như Maersk và Hapag-Lloyd đã chứng kiến sự sụt giảm mạnh về giá cổ phiếu, lần lượt giảm 7,6% và 5,8%. Các chuyên gia dự đoán giá cước vận tải sẽ tăng đáng kể khi các doanh nghiệp tranh thủ nhập hàng trước thời điểm chính sách của Trump có hiệu lực.

Không chỉ riêng Đức, các nước khác trong Liên minh châu Âu (EU) cũng đứng trước áp lực. Năm vừa qua, Mỹ chiếm tới 20% tổng kim ngạch xuất khẩu của EU, đạt 502 tỷ euro. Nếu chính sách thuế quan của Trump được thực thi, EU có thể phải hạ lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng, nhưng điều này lại làm tăng chênh lệch lãi suất giữa EU và Mỹ, dẫn tới những hệ quả khó lường cho kinh tế châu Âu vốn đã suy yếu sau đại dịch.

Châu Á và thách thức từ chính sách bảo hộ Mỹ

Tại châu Á, các doanh nghiệp cũng đối mặt với nhiều lo ngại khi phải đối phó với thuế nhập khẩu từ Mỹ. Theo tổ chức Hinrich, tỷ lệ thương mại trên GDP của các quốc gia ASEAN và Đông Á lần lượt là 90% và 105%, cao hơn gấp đôi mức trung bình toàn cầu, cho thấy mức độ phụ thuộc vào nhu cầu từ Mỹ. Các nền kinh tế như Nhật Bản, Hàn Quốc và Philippines cũng chịu tác động nặng nề từ căng thẳng thương mại Mỹ-Trung, khi Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của họ.

Đặc biệt, ngành sản xuất chip ở châu Á như TSMC và Samsung Electronics - những doanh nghiệp từng đầu tư mạnh vào Mỹ theo đạo luật CHIPS - hiện đang lo ngại về khả năng Trump hủy bỏ chương trình này. Việc mất các ưu đãi tài chính sẽ gây thiệt hại đáng kể cho các doanh nghiệp này.

Không chỉ có vậy, ngành công nghiệp xe điện và pin cũng đối mặt với nhiều khó khăn. Trump đã tuyên bố sẽ áp thuế 200% lên một số dòng xe nhập khẩu từ Mexico, ảnh hưởng trực tiếp tới Honda, Nissan và Kia - các hãng xe có nguồn cung lớn từ quốc gia này. Các nhà sản xuất pin của Hàn Quốc và Nhật Bản vốn nhận nhiều ưu đãi tại Mỹ, giờ đây cũng phải chuẩn bị cho tình huống mất đi các chính sách hỗ trợ và ưu đãi thuế, làm cho triển vọng trở nên bấp bênh hơn bao giờ hết.

Trung Quốc và áp lực từ cuộc chiến thương mại mới

Trung Quốc có lẽ là quốc gia chịu ảnh hưởng trực tiếp và nặng nề nhất từ các động thái của Trump. Không chỉ là thuế suất 60%, Trump còn quyết tâm hạn chế sự phát triển của công nghệ Trung Quốc, đe dọa cấm các công ty như Huawei, ByteDance và Tencent tại Mỹ. Để đối phó, các doanh nghiệp Trung Quốc đang đẩy mạnh dịch chuyển sản xuất ra nước ngoài và tìm kiếm các giải pháp để giảm thiểu thiệt hại. Tuy nhiên, với các chính sách kiểm soát xuất khẩu khắt khe và rào cản thương mại, Trung Quốc sẽ gặp phải nhiều trở ngại khi muốn mở rộng thị trường quốc tế.