Thị trường chứng khoán kỳ vọng “Hiệu ứng tháng Giêng”

Giai đoạn cuối năm và đầu năm mới, thị trường chứng khoán toàn cầu thường có hiện tượng “Hiệu ứng tháng Giêng” (January Effect).

Cụ thể, các nhà quản lý quỹ thường có xu hướng bán cổ phiếu đang lỗ vào giai đoạn cuối năm để làm giảm lợi nhuận, từ đó giảm thuế phải nộp, sau đó mua lại vào đầu năm.

Việc các quỹ dùng khoản tiền bán cuối năm đẩy mạnh mua cổ phiếu đầu năm sẽ giúp thị trường được bổ sung dòng tiền, giao dịch sôi động hơn, đẩy giá chứng khoán tăng, từ đó các quỹ có bản báo cáo quý đầu năm tích cực. Việc huy động vốn mới nhờ đó cũng thuận lợi hơn.

Bên cạnh đó, tháng Giêng cũng là thời điểm nhiều nhà đầu tư có các khoản thưởng và có xu hướng dùng tiền để tăng đầu tư. Kết hợp các yếu tố này, hiệu ứng tháng Giêng thường xuyên lặp lại.

Trên thị trường chứng khoán Việt Nam, quan sát giai đoạn 2012 - 2019, có 6 lần hiệu suất thị trường dương trong tháng 1, chiếm 75% tổng các năm quan sát, trong đó có 2 năm giảm điểm, chiếm 25%. Trong đó, cuối năm 2019 và đầu năm 2020, thị trường giảm điểm chủ yếu do đại dịch Covid-19, một hiện tượng “thiên nga đen” mà giới đầu tư không lường trước được.

Xét về động thái của các quỹ đầu tư, trong năm 2020, trên toàn cầu, quỹ đầu tư rút ròng cổ phiếu và chạy vào các quỹ đầu tư trái phiếu. Dòng tiền đầu tư vào cổ phiếu tại các quỹ tương hỗ và ETF 10 tháng đầu năm 2020 bị rút ra lên tới 404,484 tỷ USD, cao hơn 103% so với con số của năm 2019.

Dòng tiền chỉ có dấu hiệu bị rút chậm lại từ tháng 11/2020 khi có thông tin vắc-xin ngừa Covid-19 bắt đầu được sử dụng, cũng như kỳ vọng kinh tế sẽ sớm bước vào chu kỳ mở rộng mới.