Tổng số ca nhiễm vượt mốc 1 triệu: Nhìn lại toàn cảnh COVID-19

Tính đến sáng ngày 3 tháng 4, tổng số ca nhiễm coronavirus trên toàn thế giới đã vượt quá ngưỡng 1 triệu người, một cốt mốc được xác lập chỉ trong vòng chưa đầy 4 tháng kể từ khi các ca bệnh đầu tiên được phát hiện tại thành phố Vũ Hán của Trung Quốc. Tổng số ca tử vong là 51.000 người và tổng số ca hồi phục là 208.000 người.

Khi mới được phát hiện, virus này được các bác sĩ và chuyên gia ví với SARS – Hội chứng hô hấp cấp tính nặng, căn bệnh lây nhiễm cho khoảng 8000 người vào năm 2003 chủ yếu ở khu vực châu Á. Các đặc điểm như tỷ lệ lây lan rất cao, khiến người nhiễm ít xuất hiện hoặc thậm chí không xuất hiện triệu chứng đã khiến cho COVID-19 ngay lập tức làm lu mờ các dịch bệnh trong lịch sử về quy mô và tính nghiêm trọng. Hiện nay trên thế giới chỉ còn khoảng 20 quốc gia chưa xuất hiện một ca nhiễm nào.

Với thực tế rằng tồn tại một phần các ca nhiễm bệnh mà không có bất ký triệu chứng nào, cộng với việc nhiều quốc gia trên thế giới không thể hoặc không muốn tiến hành xét nghiệm trên quy mô rộng hơn, số ca nhiễm thực sự có khả năng còn cao hơn nhiều so với con số 1 triệu.

Hoa Kỳ hiện tại đang là quốc gia với nhiều ca nhiễm nhất trên thế giới, con số được thống kê là 234.000 người theo Đại học y khoa Johns Hopkins. Tiếp theo là Ý với 115.000 ca nhiễm, tỷ lệ tử vong cao nhất so với các quốc gia khác với số liệu cụ thể 14.000 ca tử vong, theo sau đó là Tây Ban Nha.

Sự bùng phát của coronavirus trên toàn thế giới

Nguồn ảnh: Bloomberg

Với việc giao thông tê liệt và hàng triệu người trên thế giới đang phải nghiêm khắc thực thi sắc lệnh phong tỏa tại các nước sở tại nhằm ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh, COVID-19 trừ khủng hoảng về sức khỏe cộng đồng trờ thành một cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu, dự kiến tăng trưởng sẽ giảm tới 2% trong nửa đầu năm 2020. Hoạt động kinh doanh trong nhiều lĩnh vực đã bị buộc phải dừng lại, với dự đoán tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ có thể đạt 30% trong quý hai.

Cùng nhìn diễn biến của dịch bệnh trong 4 tháng vừa qua:

Tác nhân xuất hiện

Theo một bài báo xuất bản ngày 24 tháng 1 trên tạp chí y khóa The Lancet, bệnh nhân nhiệm bệnh đầu tiên được biết đến bắt đầu xuất hiện các triệu chứng vào ngày 1 tháng 12. Vào ngày 16 tháng 12, các bác sĩ tại bệnh viện trung ương Vũ Hán gửi mẫu bệnh phẩm của một bệnh nhân khác bị sốt kéo dài trong nhiều ngày để tiến hành xét nghiệm. Những kết quả cho thấy một loại virus giống với SARS. Vào ngày 30 tháng 12, một nhóm các bác sĩ chia sẻ tin tức này lên các phương tiện truyền thông xã hội Trung Quốc và nhóm này về sau đã khị cảnh sát địa phương khiển trách vì việc lan truyền tin đồn gây hoang mang quần chúng.

Chợ hải sản Hoa Nam tại Vũ Hán, nơi được cho là bắt nguồn của chủng virus này, bị phong tỏa vào ngày 11 tháng 1

Khoảng cuối tháng 12, virus này được chính thức công bố trên kênh truyền thông của nhà nước Trung Quốc với báo cáo chính phủ phát hiện hàng chục trường hợp nhiễm căn bệnh viêm phổi lạ. Đây cũng là lần đầu tiên nhiều người ở Trung Quốc và trên thế giới bắt đầu biết về sự tồn tại của căn bệnh này. Đến ngày 3 tháng 1, Singapore, Hong Kong và Đài Loan – các thành phố châu Á đã chịu ảnh hưởng nặng nề từ đại dịch SARS trước đây - đã tiến hành sàng lọc các hành khác đến từ Vũ Hán có biểu hiện sốt, Vũ Hán cũng được xem như một trung tâm vận chuyển và sản xuất chính của miền trung Trung Quốc.

Vượt ra Vũ Hán

Vào ngày 11 tháng 1, một nhóm các nhà khoa học ở Thượng Hải đã giải thành công trình tự bộ gen hoàn chỉnh của virus và công bố tại virological.org, một diễn đàn thảo luận cho các nhà dịch tễ học. Điều này cung cấp cho các nhà nghiên cứu trên toàn thế giới cách xác định virus ở người bị nhiễm, các ca bệnh nhanh chóng được tìm thấy vên ngoài Vũ Hán. Thái Lan xác nhận trường hợp đầu tiên vào ngày 13 tháng 1, ba ngày sau đó ca nhiễm đầu tiên xuất hiện tại Nhật Bản. Các ca nhiễm được ghi nhận tại Bắc Kinh và miền nàm Quảng Đông vào khoảng ngày 20 tháng 1, cũng chính là thời điểm chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Trung quốc Zhong Nanshan xác nhận trên truyền hình nhà nước rằng virus này có thể lây nhiễm giữa người với người.

Hành khách tại ga tàu siêu tốc Hồng Kiều Trung Quốc chuẩn bị về nhà ăn Tết vào ngày 22 tháng 1

Tình hình nhanh chóng leo thang với các áp lực truyền thông đổ về phía Trung Quốc khi nước này đã có sự chậm trễ trong việc xác định và khống chế dịch bệnh. Chính phủ Trung Quốc bắt đầu ra lệnh áp dụng các biện pháp phong tỏa để chặn đứng sự lây lan. Vào ngày 23 tháng 1, một ngày trước khi đất nước bước vào kỳ nghỉ Tết Nguyên đán kéo dài một tuần, Vũ Hán chính thức bị phong tỏa toàn thành phố, nội bất xuất, ngoại bất nhập. Việc phong tỏa cũng nhanh chóng được thực thi tại các thành phố quận huyện xung quanh và cuối cùng là cách ly toàn tỉnh Hồ Bắc với số dân 60 triệu người.

Châu Á chịu trận

Ngày 30 tháng 1, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tuyên bố tình trạng khẩn cấp toàn cầu, cho phép tổ chức này phối hợp các phản ứng giữa các quốc gia và khuyến nghị các hành động chính sách, bao gồm các hạn chế đi lại. Philippines báo cáo ca tử vong đầu tiên bên ngoài Trung Quốc, trường hợp ca bệnh là một nam giới 44 tuổi. Một làn sóng lây lan bắt đầu càn quét châu Á, Hồng Kông quyết định tạm đóng cửa trường học và văn phòng làm việc. Tại Nhật Bản, hơn 3.600 hành khách trên tàu du lịch Diamond Princess bị cách ly trên tàu vào ngày 5 tháng 2 trong bối cảnh lo ngại đây sẽ là nguồn sẽ lây lan coronavirus trên bờ. Dịch bênh lan nhanh với hơn 600 hành khách xác định dương tính với coronavirus, ít nhất có 6 ca tử vong. Diễn biến này đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành du lịch khi các quốc gia liên tục từ chối cho phép các tàu thuyền du lịch cập cảng.

Dịch bệnh ngay sau đó bùng phát dữ dội tại Hàn Quốc khiến quốc gia này trở thành tâm dịch lớn thứ hai tại châu Á khi ghi nhận trường hợp của một ca bệnh siêu lây nhiễm đã đến tham gia một hoạt động tôn giáo tại nhà thờ, tuy nhiên việc xét nghiệm diện rộng đã giúp Hàn Quốc nhanh chóng kiểm soát được dịch bệnh chỉ trong vài tuần mà không cần thiết phải đóng cửa các doanh nghiệp hay thi hành lệnh phong tỏa.

Vào ngày 13 tháng 2, số ca bệnh ở Trung Quốc tăng đột biến thêm hàng chục ngàn sau khi các quan chức cho biết đã có sự thay đổi trong phương thức tính toán số ca nhiễm. Hồ Bắc rơi vào cảnh hệ thống ý tế bị quá tải, các bệnh viện thiếu trầm trọng vật tư và các trang thiết bị.

Tâm chấn châu Âu

Pháp là quốc gia đầu tiên tại châu Âu ghi nhận trường hợp tử vong vì virus corona vào ngày 14 tháng 2, báo hiệu tâm chấn tiếp theo của dịch bệnh. Châu Âu ngay sau đó liên tục ghi nhận thêm các ca nhiễm hàng ngày thậm chí tỷ lệ tăng vượt cả Trung Quốc tại thời kỳ đỉnh điểm.

Iran trở thành quốc gia chịu trận tiếp theo khi các ca bệnh đầu tiên được phát hiện vào ngày 19 tháng 2, nguy cơ lây nhiễm sang các quốc gia có điều kiện kinh tế yếu trở nền nghiêm trọng.

Dịch bệnh tại Ý bùng phát mất kiểm soát khiến quốc gia này buộc phải ban bố lệnh phong tỏa khu vực từ ngày 22 tháng 2 và mở rộng phạm vi ra toàn quốc vào ngày 9 tháng 3. Số ca tử vong ở Ý vượt Trung Quốc khi những ca mắc bệnh chủ yếu ở Ý là bộ phận những người cao tuổi. Tình trạng khẩn cấp quốc gia được ban bố vào ngày 14 tháng 3.

Sự việc lên tới đỉnh điểm khi một số quan chức cấp cao tại châu Âu cũng bị xác định là dương tính với COVID-19

Nước Mỹ thức tỉnh

Hoa Kỳ ghi nhận ca tử vong đầu tiên vào ngày 29 tháng 2, nhưng việc phát hiện các ca bệnh diễn ra còn khá chậm trễ. Vào giữa tháng 3 khi một số siêu sao và người nổi tiếng tại Mỹ, cùng với việc NBA chính thức hủy bỏ giải đấu, Mỹ buộc phải thừa nhận dịch bệnh đã lan sang lãnh thổ của quốc gia này. Tổ chức y tế thế giới chính thức tuyên bố đại dịch toàn cầu.

Tổng thống Donald Trump tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia vào ngày 13 tháng 3, sau khi đã đánh giá thấp tính nghiêm trọng của dịch bệnh vào khoảng thời gian trước đó. Khi việc xét nghiệm diện rộng được tiến hành, số ca nhiễm tại Mỹ đã tăng vọt, chính thức vượt qua tỉnh Hồ Bắc Trung Quốc vào ngày 30 tháng 3 và hiện tại đang là tâm dịch lớn nhất trên toàn thế giới. Các bệnh viện đang phải vật lộn với sự thiếu hụt trang thiết bị như máy thở, các y tá bác sĩ thiếu các dụng cụ bảo hộ cần thiết.

Từ cuộc khủng hoảng về sức khỏe y tế cộng đồng, COVID-19 đã trở thành cuộc khủng hoảng kinh tế khi số người thất nghiệp tăng cao, chính phủ các nước buộc phải có những biện pháp kích thích tăng trưởng chưa từng có trong lịch sử.

Các chuyên gia dịch tễ học cho biết, ngay cả khi chúng ta đã khống chế được dịch bệnh thì nó vẫn có khả năng quay lại trong các đợt sau, đặc biệt là lo ngại về sự gia tăng của số ca nhiễm mà không có bất kỳ một triệu chứng niễm bệnh nào sẽ khiến cho mọi chuyện càng trở nên khó khăn hơ, đặc biệt là lo ngại về sự gia tăng của số ca nhiễm mà không có bất kỳ một triệu chứng niễm bệnh nào sẽ khiến cho mọi chuyện càng trở nên khó khăn hơn.

Theo Bloomberg