Vàng và thị trường tài chính toàn cầu chao đảo

Những diễn biến căng thẳng tại Trung Đông sau tuyên bố chấn động của tổng thống Biden, cùng với những thay đổi trong chính sách của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã khiến thị trường tài chính quốc tế biến động mạnh mẽ trong những ngày đầu tháng 10. Hai yếu tố địa chính trị và kinh tế toàn cầu này đã tạo ra những chuyển động trái chiều, đầy bất ổn và phức tạp.

“Hầm trú ẩn” không ổn định

Trong bối cảnh căng thẳng leo thang tại Trung Đông, đặc biệt là khi sự bất ổn gia tăng do những lo ngại về cuộc chiến Israel – Iran và sự can thiệp của các lực lượng từ Lebanon, Yemen cùng chính quyền tổng thống Biden. Giá vàng đã không còn giữ vững vị thế của mình khi USD mạnh lên đáng kể.

Tại thị trường New York, giá vàng giao ngay ngày 3/10 giảm 3 USD/oz, còn 2.656,5 USD/oz, dù vẫn cao hơn 0,4 USD so với mức đóng cửa của phiên trước tại thị trường châu Á vào buổi sáng ngày 4/10. Tại Việt Nam, giá vàng quy đổi tương đương gần 79,8 triệu đồng/lượng, tăng 300.000 đồng so với hôm trước, chủ yếu do tỷ giá USD/VND trong nước tăng theo biến động của đồng USD trên thị trường quốc tế.

Chỉ số Dollar Index, chỉ số đo lường sức mạnh của USD so với 6 đồng tiền chủ chốt khác, đã tăng lên mức 101,99 điểm, tăng hơn 1,5% trong vòng 5 phiên giao dịch. Cùng lúc đó, nhà đầu tư giảm kỳ vọng vào việc Fed sẽ giảm lãi suất sâu trong cuộc họp sắp tới.

Theo công cụ FedWatch của CME, xác suất Fed giảm lãi suất 0,5% trong cuộc họp tháng 11 chỉ còn dưới 33%, giảm từ mức 49% vào tuần trước. Điều này đã đẩy mạnh sức mạnh của USD, gây áp lực lên giá vàng vốn được định giá bằng đồng tiền này. Trong khi đó, kỳ vọng Fed giảm lãi suất 0,25% đã tăng lên hơn 67%.

Ông David Meger, Giám đốc giao dịch kim loại quý của High Ridge Futures, nhận định rằng nếu Fed quyết định giảm lãi suất sâu hơn, vàng sẽ hưởng lợi. Tuy nhiên, với tình hình hiện tại, giá vàng có khả năng tiếp tục chịu sức ép.

Lửa chiến tranh thổi bùng giá dầu

Căng thẳng tại Trung Đông không chỉ tác động đến vàng mà còn tạo ra cú hích mạnh mẽ cho giá dầu, đặc biệt là sau tuyên bố ủng hộ Israel đáp trả Iran của tổng thống Joe Biden.

Trong tuần qua, giá dầu đã tăng hơn 8%, giá dầu thô Brent đã tăng 5,03%, đạt mức 77,62 USD/thùng, trong khi giá dầu WTI cũng tăng 5,15%, chốt ở mức 73,71 USD/thùng ở phiên giao dịch ngày 3/10. Đây là mức giá cao nhất trong vòng một tháng trở lại đây, và các nhà phân tích dự báo giá dầu có thể tiếp tục tăng nếu tình hình căng thẳng không hạ nhiệt.

Iran và Saudi Arabia, hai nhà sản xuất dầu hàng đầu thế giới và thành viên của Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu lửa (OPEC), có thể bị cuốn vào cuộc chiến này. Iran hiện sản xuất khoảng 3,2 triệu thùng dầu mỗi ngày, tương đương 3% sản lượng toàn cầu, trong khi Saudi Arabia sản xuất khoảng 12-13 triệu thùng mỗi ngày. Bất kỳ sự gián đoạn nào từ hai quốc gia này đều có thể làm giảm mạnh nguồn cung dầu toàn cầu.

Nhà phân tích Phil Flynn của Price Futures Group cho rằng sự leo thang xung đột ở Trung Đông sẽ là một “phép thử thực sự” cho thị trường dầu mỏ toàn cầu. Cho đến gần đây, mối lo về nguồn cung dầu chưa được chú ý nhiều, nhưng với tình hình hiện tại, nó có thể là nhân tố thay đổi cuộc chơi.

Một bức tranh hỗn loạn giữa căng thẳng và báo cáo kinh tế

Thị trường chứng khoán Mỹ cũng không thể tránh khỏi tác động tiêu cực từ những thông tin trên. Chỉ số Dow Jones đã giảm 184,93 điểm, tương đương 0,44%, còn 42.011,59 điểm trong phiên giao dịch ngày 3/10, trong khi S&P 500 giảm 0,17% xuống 5.699,94 điểm. Chỉ số Nasdaq cũng chịu tổn thất nhẹ, giảm 0,04%, bất chấp sự tăng trưởng của cổ phiếu công nghệ Nvidia.

Căng thẳng tại Trung Đông đã làm dấy lên nỗi lo sợ về một cuộc chiến toàn diện giữa Israel và Iran, đồng thời gây áp lực lên giá cổ phiếu. Tuy nhiên, không phải mọi lĩnh vực đều bị ảnh hưởng tiêu cực. Cổ phiếu năng lượng trên thị trường chứng khoán Mỹ đã tăng mạnh nhờ sự gia tăng của giá dầu, với nhóm năng lượng trong S&P 500 tăng 5,9% trong tuần này. Đây là mức tăng cao nhất trong hơn một năm qua, tạo nên điểm sáng hiếm hoi giữa một bức tranh thị trường ảm đạm.

Những nhà đầu tư chứng khoán Mỹ đang đứng trước hai nỗi lo lớn: căng thẳng địa chính trị và tình hình kinh tế nội địa. Báo cáo việc làm phi nông nghiệp và tỷ lệ thất nghiệp (Nonfarm Payrolls) tháng 9 của Mỹ sẽ được công bố vào ngày 6/10, và những con số này sẽ ảnh hưởng lớn đến quyết định của Fed về lãi suất trong cuộc họp tháng 11. Bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy thị trường lao động vẫn đang mạnh mẽ có thể làm giảm khả năng Fed giảm lãi suất sâu, từ đó tác động tiêu cực đến thị trường chứng khoán.

Giao dịch carry-trade đồng yên đang hồi sinh

Trong bối cảnh hiện tại, giao dịch carry-trade đồng yên đang có dấu hiệu hồi sinh. Các quỹ phòng hộ đang đặt cược rằng trong ít nhất 4 tháng tới, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) sẽ không tăng lãi suất. Cú “quay xe” chính sách của tân Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba, được đưa ra chỉ 36 giờ sau khi ông chính thức tuyên thệ nhậm chức, đã mang lại một luồng sinh khí mới cho hoạt động giao dịch chênh lệch lãi suất (carry-trade) mà đồng yên Nhật là đồng tiền cấp vốn (funding currency).

Trong phiên giao dịch ngày 3/10 tại thị trường Tokyo, đồng yên có lúc giảm xuống mức 147 yên đổi 1 USD, sau khi giảm gần 3% trong phiên trước đó tại thị trường New York. Tuy nhiên, sáng ngày 4/10, đồng yên hồi phục nhẹ, giao dịch quanh ngưỡng 146,5 yên đổi 1 USD.

Phát biểu của ông Ishiba về việc nền kinh tế Nhật Bản hiện không phải là môi trường phù hợp để BOJ tiếp tục tăng lãi suất đã khiến các quỹ phòng hộ bắt đầu xây dựng lại vị thế bán khống đồng yên, tức đặt cược vào sự mất giá của đồng tiền này. Tuy nhiên, một số nhà phân tích cảnh báo rằng thị trường có thể đã đánh giá quá cao ảnh hưởng của thông điệp mà ông Ishiba muốn đưa ra, do ông chưa có nhiều kinh nghiệm trong việc phát biểu trước công chúng về chính sách tiền tệ.

Những tháng cuối năm đầy sóng gió

Cuộc đua tranh khốc liệt giữa các yếu tố kinh tế và chính trị toàn cầu sẽ tiếp tục là đề tài chính trong những tháng cuối năm 2024, và các nhà đầu tư sẽ cần phải theo dõi sát sao để đưa ra những quyết định sáng suốt.

Mặc dù sự bất ổn luôn là môi trường lý tưởng cho những tài sản trú ẩn như vàng, nhưng với sức mạnh hiện tại của đồng USD, tình hình có thể thay đổi nhanh chóng. Đối với thị trường dầu mỏ, bất kỳ biến cố nào tại Trung Đông đều có thể là “nhân tố thay đổi cuộc chơi”, đẩy giá dầu lên những đỉnh cao mới.