จับตาทิศทางราคาน้ำมันปี 2563…นัยต่อการส่งออกของไทย

ท่ามกลางภาวะเศรษฐกิจโลกที่อยู่ในช่วงขาลง ส่งผลให้ราคาน้ำมันทรงตัวในระดับต่ำตลอดทั้งปี 2562 ซึ่งบั่นทอนเศรษฐกิจของประเทศกำลังพัฒนาหลายประเทศที่พึ่งพาการส่งออกน้ำมันและสินค้าโภคภัณฑ์เป็นอย่างมาก โดยเฉพาะเศรษฐกิจประเทศผู้ส่งออกน้ำมันรายใหญ่หลายประเทศที่ทยอยเข้าสู่ภาวะเศรษฐกิจถดถอย ไม่ว่าจะเป็นซาอุดีอาระเบีย กาตาร์ เวเนซุเอลา เป็นต้น

อย่างไรก็ตาม ในปี 2563 มีหลายเหตุการณ์ที่น่าจับตามอง ซึ่งอาจเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญที่จะส่งผลต่อทิศทางราคาน้ำมันในตลาดโลก ได้แก่

“การเข้าสู่ตลาดหลักทรัพย์ของ Saudi Aramco” เมื่อวันที่ 11 ธ.ค. 2562 ที่เป็นวันแรกที่หุ้น Saudi Aramco รัฐวิสาหกิจน้ำมันแห่งชาติของซาอุดีอาระเบียเข้าซื้อขายในตลาดหุ้นของซาอุดีอาระเบีย ซึ่งคาดหมายกันว่าจะสามารถระดมทุนได้สูงที่สุดในโลกราว 25.6 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ มากกว่าตอนที่บริษัท Alibaba เข้าตลาดหุ้นนิวยอร์กปี 2557 ทั้งนี้ การเข้าตลาดหุ้นของ Saudi Aramco ถือเป็นการเดิมพันครั้งสำคัญของซาอุดีอาระเบีย และมีนัยต่อตลาดน้ำมันของโลกค่อนข้างมาก เนื่องจากซาอุดีอาระเบียจำเป็นต้องพยุงราคาน้ำมันเพื่อรักษามูลค่าตลาดของ Saudi Aramco โดยการประชุม OPEC+ ครั้งที่ผ่านมา ซาอุดีอาระเบียสามารถโน้มน้าวให้ชาติสมาชิกปรับลดกำลังการผลิตรวมกันได้ถึง 1.7 ล้านบาร์เรลต่อวัน มากกว่าที่ตลาดคาดการณ์ ขณะเดียวกัน ซาอุดีอาระเบียก็ประกาศว่าพร้อมที่จะลดกำลังการผลิตของตนเองลงอีก 4 แสนบาร์เรลต่อวันหากมีความจำเป็น ส่งผลให้ราคาน้ำมันปรับตัวสูงขึ้นถึงราว 3% ภายใน 1 วันหลังการประชุม

อย่างไรก็ตาม ในระยะถัดไปต้องจับตามองว่าซาอุดีอาระเบียซึ่งมีกำลังการผลิตราว 33% ของกลุ่ม OPEC จะสามารถพยุงราคาน้ำมันผ่านกลยุทธ์ข้างต้นได้มากน้อยเพียงใด ท่ามกลางอุปทานน้ำมันของสหรัฐที่ยังเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง

“การเร่งหาสมาชิกทดแทนของกลุ่ม OPEC” ในช่วงที่ผ่านมากลุ่ม OPEC ดูจะมีบทบาทน้อยลงในเวทีน้ำมันโลก ส่วนหนึ่งเป็นผลจากหลายชาติทยอยออกจากการเป็นสมาชิกด้วยเหตุผลต่างกัน อาทิ กาตาร์ออกจาก OPEC เมื่อวันที่ 1 ม.ค. 2562 ส่วนหนึ่งเกิดจากถูกชาติอาหรับคว่ำบาตรเรื่องสนับสนุนการก่อการร้าย และล่าสุดเอกวาดอร์ก็ออกจากการเป็นสมาชิกในวันที่ 1 ม.ค. 2563 เนื่องจากต้องการเพิ่มรายได้จากการส่งออกน้ำมันและไม่ต้องการปรับลดกำลังการผลิตตามมติของกลุ่ม ปัจจัยดังกล่าวทำให้ OPEC เร่งดำเนินแผนที่จะหาสมาชิกเข้ามาท